دندان قروچه، که به اصطلاح پزشکی “براکسیسیم” نامیده میشود، یک عادت غیرارادی است که در آن فرد به طور متداوم دندانهای خود را بر روی هم میفشارد یا grinding میکند. این رفتار ممکن است به صورت شبانه (دندان قروچه در خواب) یا روزانه روی دهد و میتواند عوارض جدی بر روی دندانها، لثهها و حتی فک ایجاد کند. در این مقاله به بررسی علامتها، علل و راهکارهای درمان دندان قروچه خواهیم پرداخت.
1. دندان قروچه چیست؟
1.1. دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه به حرکت غیرارادی دندانها اشاره دارد که میتواند شامل فشردن و ساییدن دندانها باشد. این عمل ممکن است در طول روز یا شب اتفاق بیفتد و منجر به آسیب به دندانها، فک و لثهها شود.
1.2. انواع دندان قروچه
دندان قروچه به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- دندان قروچه شبانه: این نوع بیشتر در خواب رخ میدهد و معمولاً برای فرد قابل مشاهده نیست.
- دندان قروچه روزانه: این نوع در زمان بیداری و در شرایط استرس و فشار روانی بیشتر رخ میدهد.
2. علل دندان قروچه
2.1. استرس و فشار روانی
استرس ناشی از زندگی روزمره، کار، مشکلات خانوادگی و دیگر عوامل میتواند یکی از علل اصلی دندان قروچه باشد. افراد معمولاً در زمانهای پر استرس، بیشتر به این عادت دچار میشوند.
2.2. مشکلات خواب
اختلالات خواب مانند آپنه خواب (خوابهای متناوب) ممکن است با دندان قروچه مرتبط باشد. این اختلالات میتوانند باعث ایجاد فشار بر روی فکها و دندانها شوند.
2.3. ناهماهنگی دندانی
عدم هماهنگی در شکل و درست قرارگیری دندانها میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در بستن فک شود که باعث دندان قروچه میشود.
2.4. عوامل دیگر
عوامل ژنتیکی، برخی داروها (نظیر داروهای ضدافسردگی)، و عادتهای بد مانند مصرف سیگار یا الکل نیز میتوانند به دندان قروچه کمک کنند.
3. علائم دندان قروچه
3.1. درد در فک و صورت
فشار مداوم بر روی دندانها و عضلات فک میتواند به درد یا احساس ناراحتی در ناحیه فک و صورت منجر شود.
3.2. حساسیت دندانها
فشردن و ساییدن دندانها میتواند به مینای دندان آسیب برساند و منجر به افزایش حساسیت به گرما و سرما شود.
3.3. صدای دندان قروچه
در برخی موارد، افراد یا همسران افرادی که دندان قروچه دارند، صدای قابل شنیدنی از این عمل را در شب میشنوند.
3.4. مشکلات خواب
دندان قروچه میتواند منجر به بیداریهای متناوب در شب شود و در نتیجه خواب فرد را مختل کند.
3.5. مشکل در مفاصل فک
عادت دندان قروچه ممکن است به مشکلاتی مانند درد یا سفتی در مفاصل فک (TMJ) منجر شود.
4. عوارض دندان قروچه
4.1. آسیب به دندانها
فشار مداوم بر روی دندانها ممکن است باعث شکستگی، آسیب به مینای دندان و یا حتی از دست رفتن دندانها شود.
4.2. مشکلات فکی
دندان قروچه میتواند منجر به بیماریهای مفصل فکی شود که با درد و ناراحتی در ناحیه فک همراه است.
4.3. مشکلات لثه
این عادت میتواند به مشکلات لثه مانند التهاب یا عفونت منجر شود.
5. راهکارهای درمان دندان قروچه
5.1. مشاوره با دندانپزشک
5.1.1. تشخیص اولیه
مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص اولیه و بررسی وضعیت دندانها و فک الزامی است. دندانپزشک با بررسی علائم و نشانههای فیزیکی، ممکن است پیشنهاداتی ارائه دهد.
5.2. استفاده از ماسک دهانی
5.2.1. دستگاههای محافظتی
استفاده از دستگاههایی که برای جلوگیری از دندان قروچه طراحی شدهاند، میتواند از آسیب به دندانها و فک جلوگیری کند. این دستگاهها معمولاً در شب استفاده میشوند.
5.3. مدیریت استرس
5.3.1. تکنیکهای تنفس عمیق
استفاده از تکنیکهای تنفس عمیق و مدیتیشن میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
5.3.2. تمرینات یوگا
تمرینات یوگا به تقویت عضلات و کاهش استرس کمک میکنند که میتواند به کاهش دندان قروچه کمک کند.
5.4. تغییر عادات خواب
5.4.1. بهبود شرایط خواب
مطمئن شوید که شرایط خواب شما آرام، تاریک و بدون مزاحمت باشد. استفاده از تکنیکهای تصور ذهنی میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
5.4.2. تنظیم زمان خواب
تنظیم ساعت خواب به استراحت کافی و کاهش خوابهای مختل منجر میشود.
5.5. درمان دارویی
5.5.1. مشاوره پزشکی
در صورتی که دندان قروچه ناشی از اضطراب باشد، پزشکان ممکن است داروهایی برای مدیریت اضطراب یا درد تجویز کنند.
5.5.2. داروهای ضدافسردگی
برخی از داروهای ضدافسردگی ممکن است به کاهش دندان قروچه کمک کنند، اما مصرف آنها باید تحت نظر پزشک باشد.
5.6. اصلاح ناهماهنگی دندانی
5.6.1. ارتودنسی
در صورتی که دندانها به درستی هماهنگ نباشند، درمانهای ارتودنسی میتوانند به بهبود وضعیت کمک کنند و از بروز دندان قروچه جلوگیری کنند.
5.7. درمانهای فیزیکی
5.7.1. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به تقویت عضلات فک و کاهش درد کمک خواهد کرد و ممکن است به بهبود وضعیت دندان قروچه کمک کند.
نتیجهگیری
دندان قروچه یک عادت شایع است که میتواند منجر به مشکلات جدی در دندانها، فک و سلامت کلی فرد شود. با شناسایی علائم و استفاده از راهکارهای درمان دندان قروچه، میتوان بر این عادت کنترل داشت و از آسیب به دندانها جلوگیری کرد.
توجه به سلامت دهان و دندان و انجام تغییرات لازم در عادات روزمره میتواند تأثیر بزرگی بر کیفیت زندگی شما بگذارد. اگر با دندان قروچه مواجه هستید، حتماً با دندانپزشک خود مشورت کنید و از روشهای درمانی مناسب استفاده کنید تا از درد و مشکلات بعدی جلوگیری کنید.